Dương

Tầm nhìn ta thật ngắn mà đã thấy bao thứ để làm — Alan Turing

Bạn sẽ tìm hiểu được kiến thức gì sau bài này

Sau khi hoàn thành bài viết này, bạn sẽ có kiến thức về:

  • Tổng quan về hệ thống thư mục trong hệ điều hành Linux.
  • Cấu trúc cây thư mục và vai trò của từng thư mục chính.
  • Cách sử dụng các lệnh liên quan đến hệ thống thư mục.
  • Hiểu biết sâu hơn về cách quản lý và duy trì hệ thống thư mục trong Linux.

Chương 1: Tổng quan về hệ thống thư mục trong hệ điều hành Linux

1.1 Khái niệm hệ thống thư mục

Hệ thống thư mục trong Linux là một cấu trúc cây được tổ chức từ thư mục gốc (root directory) và các thư mục con. Nó cung cấp một cách tổ chức dữ liệu và các tài nguyên trên hệ thống.

1.2 Thư mục gốc (Root Directory)

Thư mục gốc, ký hiệu là /, là điểm bắt đầu của hệ thống thư mục. Mọi thư mục và tệp tin khác đều nằm trong thư mục gốc hoặc các thư mục con của nó.

1.3 Tầm quan trọng của hệ thống thư mục

Hệ thống thư mục giúp tổ chức và quản lý dữ liệu một cách hiệu quả, giúp người dùng và hệ thống dễ dàng truy cập và quản lý tệp tin.

Chương 2: Cấu trúc cây thư mục

2.1 Thư mục /bin

Thư mục này chứa các chương trình thực thi (binaries) thiết yếu của hệ thống mà tất cả người dùng cần dùng, như các lệnh ls, cp, mv, rm.

2.2 Thư mục /sbin

Thư mục này chứa các chương trình thực thi cần thiết cho quản trị hệ thống, như fsck, reboot, shutdown.

2.3 Thư mục /etc

Thư mục này chứa các tập tin cấu hình hệ thống và các script khởi động.

2.4 Thư mục /home

Thư mục này chứa các thư mục cá nhân của người dùng, mỗi người dùng có một thư mục riêng trong /home, ví dụ: /home/user1, /home/user2.

2.5 Thư mục /lib

Thư mục này chứa các thư viện chia sẻ cần thiết cho các chương trình trong /bin và /sbin.

2.6 Thư mục /usr

Thư mục này chứa các ứng dụng và tệp tin được sử dụng bởi người dùng, bao gồm các chương trình, thư viện, và tài liệu.

2.7 Thư mục /var

Thư mục này chứa các tệp tin thay đổi thường xuyên như nhật ký (log files), hàng đợi thư (mail spool), và tệp tin tạm thời.

2.8 Thư mục /tmp

Thư mục này chứa các tệp tin tạm thời được tạo ra bởi hệ thống và người dùng.

2.9 Thư mục /dev

Thư mục này chứa các tệp đặc biệt đại diện cho các thiết bị phần cứng, như ổ đĩa, thiết bị đầu vào/đầu ra.

2.10 Thư mục /proc

Thư mục này chứa thông tin về các tiến trình đang chạy và trạng thái hệ thống.

2.11 Thư mục /mnt và /media

Thư mục này được sử dụng để gắn kết các hệ thống tệp tin bên ngoài, như ổ đĩa CD, USB, hoặc các phân vùng khác.

Chương 3: Quản lý hệ thống thư mục

3.1 Tạo và xóa thư mục

  • Tạo thư mục: Sử dụng lệnh mkdir để tạo thư mục mới, ví dụ: mkdir /home/user/newdir.
  • Xóa thư mục: Sử dụng lệnh rmdir để xóa thư mục trống, hoặc rm -r để xóa thư mục và tất cả nội dung bên trong.

3.2 Di chuyển và đổi tên thư mục

  • Di chuyển thư mục: Sử dụng lệnh mv để di chuyển hoặc đổi tên thư mục, ví dụ: mv /home/user/olddir /home/user/newdir.

3.3 Thay đổi quyền truy cập thư mục

  • Thay đổi quyền truy cập: Sử dụng lệnh chmod để thay đổi quyền truy cập của thư mục, ví dụ: chmod 755 /home/user/newdir.
  • Thay đổi chủ sở hữu: Sử dụng lệnh chown để thay đổi chủ sở hữu của thư mục, ví dụ: chown user:group /home/user/newdir.

3.4 Kiểm tra và quản lý dung lượng đĩa

  • Kiểm tra dung lượng đĩa: Sử dụng lệnh df để kiểm tra dung lượng đĩa, ví dụ: df -h.
  • Kiểm tra dung lượng thư mục: Sử dụng lệnh du để kiểm tra dung lượng thư mục, ví dụ: du -sh /home/user/newdir.

Chương 4: Các công cụ và lệnh quản lý hệ thống thư mục

4.1 ls

Lệnh ls liệt kê nội dung của thư mục, ví dụ: ls /home/user.

4.2 cd

Lệnh cd thay đổi thư mục hiện tại, ví dụ: cd /home/user.

4.3 pwd

Lệnh pwd in ra đường dẫn của thư mục hiện tại.

4.4 find

Lệnh find tìm kiếm các tệp tin và thư mục trong hệ thống, ví dụ: find /home/user -name "*.txt".

4.5 cp

Lệnh cp sao chép tệp tin và thư mục, ví dụ: cp -r /home/user/newdir /home/user/backupdir.

4.6 ln

Lệnh ln tạo liên kết đến tệp tin hoặc thư mục, ví dụ: ln -s /home/user/newdir /home/user/linktodir.

Những điểm cần nhớ (Key Take-aways)

  • Cấu trúc cây thư mục: Linux sử dụng cấu trúc cây thư mục bắt đầu từ thư mục gốc /.
  • Thư mục quan trọng: Các thư mục chính như /bin, /sbin, /etc, /home, /lib, /usr, /var, /tmp, /dev, /proc, /mnt, và /media có vai trò quan trọng trong hệ thống.
  • Quản lý thư mục: Sử dụng các lệnh như mkdir, rmdir, mv, chmod, chown, df, du để quản lý và duy trì hệ thống thư mục.
  • Công cụ và lệnh: Các lệnh như ls, cd, pwd, find, cp, ln giúp người dùng thao tác và quản lý hệ thống thư mục hiệu quả.
  • Bảo mật và quyền truy cập: Hiểu và sử dụng đúng các quyền truy cập và quyền sở hữu là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ dữ liệu và duy trì an ninh hệ thống.